Szanowni Czytelnicy!

Oddajemy do Waszych rąk specjalny zeszyt Postępów Nauk Medycznych, przygotowany przez zespół Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego dla uczczenia 100. rocznicy powstania Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii.

W 1909 roku, w Warszawie, grupa lekarzy interesujących się chorobami układu trawienia utworzyła pierwsze na ziemiach polskich pod zaborami i pierwsze w Europie, a trzecie na świecie (po amerykańskim i japońskim) Towarzystwo Gastrologiczne. Towarzystwo funkcjonowało jako sekcja Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, ponieważ w tych czasach nie wolno było używać słowa „Polskie”. Pierwszym prezesem Towarzystwa został dr Mikołaj Reichman.

Historia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii była złożona, podobnie jak złożona była historia naszego państwa w pierwszej połowie XX. wieku. Nowopowstałe Towarzystwo działało aktywnie tylko do roku 1918. Lata 1919-1925 to przerwa w jego działalności. W 1926 roku nastapiło odrodzenie Towarzystwa, kiedy z Sekcji Towarzystwa Naukowego Warszawskiego utworzono Polskie Towarzystwo Gastrologiczne (PTG). O dużej aktywności członków Towarzystwa w okresie miedzywojennym, nie tylko w kraju, ale i w skali międzynarodowej, świadczy udział delegacji PTG w założycielskim kongresie Międzynarodowego Towarzystwa Gastroenterologicznego (OMGE), który odbył się w Brukseli w 1935 roku.

Druga wojna światowa i kilkanaście lat powojennych były okresem niesprzyjającym PTG. W latach 60. i 70. klinicyści i naukowcy pasjonujący się patofizjologią, diagnostyką i leczeniem chorób układu pokarmowego byli zrzeszeni w Sekcji Gastrologii Towarzystwa Internistów Polskich. Dopiero w 1977 roku po raz kolejny reaktywowano Polskie Towarzystwo Gastroenterologii (PTG-E), którego prezesem został prof. Kornel Gibiński.

Zespół Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii CMKP przez cały okres powojenny czynnie uczestniczył w aktywności naukowej i zawodowej środowiska gastroenterologicznego. Klinika w obecnym kształcie wywodzi się organizacyjnie i historycznie z pierwszego w powojennej Polsce Oddziału Gastrologicznego utworzonego w 1946 roku przez prof. Leona Plockera w Szpitalu ss Elżbietanek w Warszawie, przemianowanego później na Katedrę i Klinikę Gastroenterologii Studium Doskonalenia Lekarzy. Prof. L. Plocker kierował Kliniką Gastroenterologii do roku 1962. Kolejnymi kierownikami Kliniki byli profesorowie: Zygmunt Chojecki (1963-1965), Stefan Kubicki (1965-1968), Edward Rużyłło (lata 1969-1980) i Eugeniusz Butruk (1980-2007).

Prof. Edward Rużyłło, współtwórca Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego i jego pierwszy Dyrektor, stworzył w Klinice zespół, z którego wywodzi się wielu znaczących w kraju gastroenterologów. Sam Profesor i jego wychowankowie aktywnie działali w Sekcji Towarzystwa Internistów Polskich – zalążka obecnego Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii.

W czasie kadencji prof. Eugeniusza Butruka nastąpił dynamiczny rozwój Kliniki. Unowocześnione zostały metody diagnostyki i terapii chorób układu trawienia i Klinika stała się ośrodkiem referencyjnym w wielu działach gastroenterologii. W tym okresie w Klinice doszło do niespotykanej w polskiej gastroenterologii integracji kliniki z diagnostyką i naukami podstawowymi. Dzięki staraniom prof. E. Butruka w Klinice istnieją działy endoskopii, ultrasonografii, patomorfologii i biologii molekularnej. Za największe osiągnięcie Profesora należy uznać powołanie do życia ogólnokrajowego Programu Badań Przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, w którym pierwszą i jedyną metodą jest kolonoskopia. Owocem tego faktu jest prestiżowa publikacja w „New England Journal of Medicine” w 2006 roku.

Od 2007 roku kierownikiem Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii CMKP i jednocześnie prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii jest prof. Jarosław Reguła.

Przez wszystkie lata istnienia Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii CMKP, kolejni kierownicy Kliniki i jej pracownicy aktywnie uczestniczyli w pracach Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii – byli członkami władz Towarzystwa, tworzyli i przewodzili sekcjom PTG-E, organizowali Kongresy i reprezentowali Towarzystwo w organizacjach międzynarodowych.

Rok 2009 jest rokiem jubileuszowym naszego Towarzystwa. Niniejszym zeszytem zespół Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii CMKP włącza się do obchodów 100. rocznicy powstania Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii.

Prof. dr hab. med. Jarosław Reguła
Prof. dr hab. med. Witold Bartnik
Prof. dr hab. med. Andrzej Habior