|
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 8, s. 624-626
Monika Kozłowska1, *Grażyna Snopek1, Marek Dąbrowski1,2
Nagłe zatrzymanie krążenia w okresie przedszpitalnym – przyczyny, rokowanie, perspektywy leczenia – doniesienie wstępne
Cardiac arrest out of hospital – etiology, prognosis, perspectives of treatment – preliminary report
1Kliniczny Oddział Kardiologiczny w Szpitalu Bielańskim
Ordynator Oddziału: dr hab. med. Marek Dąbrowski 2III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Artur Mamcarz Streszczenie
Celem pracy była ocena kliniczna pacjentów po NZK w okresie przedszpitalnym, hospitalizowanych w Oddziale Kardiologii Szpitala Bielańskiego, oraz ocena wpływu wykonania koronarografii u pacjentów po NZK na wczesne przeżycie. 91 pacjentów po nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK) w okresie przedszpitalnym było leczonych w Pododdziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej Szpitala Bielańskiego w latach 2004-2009. Przyczyną NZK u 65% pacjentów było migotanie komór lub utrwalony częstoskurcz komorowy, natomiast u 35% chorych NZK nastąpiło w mechanizmie asystolii. U 72% chorych z NZK rozpoznano zawał serca. Większość pacjentów (66 osób) z powodu niewydolności krążeniowo-oddechowej wymagała czasowej respiratoroterapii. Do najczęściej występujących powikłań NZK należało krwawienie z przewodu pokarmowego (5 chorych). W trakcie hospitalizacji zmarło ogółem 56 chorych (ok. 62%), natomiast wśród chorych z OZW jako przyczyną NZK zmarło 43 chorych (ok. 66%). Wśród pacjentów z OZW u 40 chorych wykonano koronarografię, a u 35 chorych wykonano angioplastykę tętnicy wieńcowej (PCI). Wśród pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi jako przyczyną NZK, obserwowano tendencję do niższej śmiertelności u chorych leczonych pierwotną angioplastyką w porównaniu do leczonych zachowawczo. 25 osób po NZK zostało wypisanych ze szpitala. Spośród 19 osób, o których uzyskano informację, ponad rok przeżyło 12 osób, w tym 7 z OZW jako przyczyną NZK. Słowa kluczowe: nagłe zatrzymanie krążenia w okresie przedszpitalnym
Summary
The aim of the study was clinical assessment of the patients after pre- hospital cardiac arrest treated in Clinical Department of Cardiology in Bielanski Hospital. We also evaluated the influence of coronarographic examination on early mortality in this group of patients. 91 patients post cardiac arrest out of hospital were treated in Cardiac Intensive Care Unit in the years 2004-2009. The cause of cardiac arrest was predominantly myocardial infarction (72%). The cardiac arrest mechanisms were: ventricular fibrillation or ventricular tachycardia (65%) or asystole (35%). 66 patients due to respiratory insufficiency were treated with respirator. The main complication of the cardiac arrest was gastrointestinal bleeding (5 patients). The mortality rate in the whole group of patients was about 62%. In patients with myocardial infarction as a cause of cardiac arrest died 66% of the patients. In 40 patients with myocardial infarction, coronarography was performed. PCI was performed in 35 patients. There was a tendency to lower mortality in patients with acute coronary syndromes (ACS) treated with PCI vs treated conservatively. 25 patients were discharged from hospital. 12 month follow-up was obtained in 19 patients. 12 patients were still alive, among them 7 patients with myocardial infarction. Key words: pre-hospital cardiac arrest
Wstęp
Nagła śmierć sercowa (SCD) występuje ze średnią częstością 1-2 na 1000 populacji rocznie. Według danych pochodzących z krajów rozwiniętych, jej przyczyną jest w 80% choroba niedokrwienna serca, z tym, że u 30% chorych jest ona pierwszym objawem choroby wieńcowej, a u kolejnych 30% występuje o osób z rozpoznaną choroba wieńcową w grupie tzw. niskiego ryzyka nagłego zgonu sercowego (1). Ze względu na duże znaczenie epidemiologiczne konieczne jest rozpowszechnienie standardów wczesnej resuscytacji chorych z nagłym zatrzymaniem krążenia (NZK), a następnie wybór optymalnego postępowania w tej grupie chorych (2).
Cel pracy
Celem pracy była ocena kliniczna oraz obserwacja odległa pacjentów po NZK w okresie przedszpitalnym, hospitalizowanych w Oddziale Kardiologii Szpitala Bielańskiego. Oceniano także, w jaki sposób decyzja o wykonaniu koronarografii u pacjentów po NZK wpływa na wczesne przeżycie.
Materiał, metoda
Badaniem objęto 91 chorych, 68 mężczyzn, 23 kobiety, w wieku 17-90 lat, śr. 66 lat przyjętych w latach 2004-2009 do Oddziału Intensywnej Opieki Kardiologicznej po NZK w okresie przedszpitalnym.
Roczne przeżycie oceniano dla chorych leczonych w latach 2004-2008, informacje o chorych uzyskiwano za pomocą ankiety przeprowadzonej telefonicznie.
Wyniki
Głównym mechanizmem NZK było migotanie komór lub utrwalony częstoskurcz komorowy (65%), natomiast u 35% chorych NZK nastąpiło w mechanizmie asystolii.
Ostateczne rozpoznania u pacjentów z NZK przedstawione są w tabeli 1.
Tabela 1. Ostateczne rozpoznanie u hospitalizowanych chorych z powodu NZK w okresie przedszpitalnym.
Pacjenci, u których rozpoznano zawał serca, do roku 2007 leczeni byli przede wszystkim zachowawczo z powodu braku w Szpitalu Bielańskim 24-godzinnego dyżuru hemodynamicznego i trudności w umieszczeniu pacjentów po NZK w innych ośrodkach hemodynamicznych. Od drugiej połowy 2007 roku po wprowadzeniu ostrego dyżuru hemodynamicznego pacjenci po NZK z podejrzeniem OZW poddawani byli częściej diagnostyce inwazyjnej i leczeniu interwencyjnemu ze względu na pełną dostępność i zmianę podejścia zespołu leczącego.
Pozostali chorzy byli leczeni w zależności od postawionego rozpoznania. W zatorowości płucnej stosowano leczenie trombolityczne, w zaburzeniach rytmu i przewodzenia zastosowano wszczepienie stymulatora serca – 2 osoby lub kardiowertera-defibrylatora – 3 osoby.
Większość pacjentów (66 osób) z powodu niewydolności krążeniowo-oddechowej wymagała czasowej respiratoroterapii. 1 osoba wymagała stosowania kontrapulsacji wewnątrzaortalnej. Powikłania stwierdzone w trakcie leczenia w Oddziale Intensywnej Terapii Kardiologicznej przedstawione są w tabeli 2.
Tabela 2. Powikłania stwierdzone w badanej grupie chorych w trakcie hospitalizacji.
W trakcie hospitalizacji zmarło ogółem 56 chorych (ok. 62%), natomiast wśród chorych z OZW jako przyczyną NZK zmarło 43 chorych (ok. 66%).
Wśród pacjentów z OZW u 40 chorych (61%), wykonano koronarografię, u 35 chorych (45%) wykonano angioplastykę tętnicy wieńcowej (PCI).
Zgony wewnątrzszpitalne u pacjentów z NZK po OZW leczonym inwazyjnie wynosiły – 61,5%, a u pacjentów leczonych zachowawczo – 69,2% (NS).
Spośród 25 osób wypisanych ze szpitala, o sześciu nie udało się uzyskać informacji.
Spośród 19 osób, o których uzyskano informację, ponad rok przeżyło 12 osób, w tym 7 z OZW jako przyczyną NZK. W 1 przypadku przyczyną zgonu było kolejne NZK, u 6 niewydolność krążenia.
Dyskusja
Badanie wykonane na terenie wszystkich oddziałów Szpitala Bielańskiego przed „erą” nowoczesnego leczenia ostrych zespołów wieńcowych (OZW) w latach 2000-2003 wykazało, iż przeżycie pacjentów przyjętych po „ulicznym” NZK wahało się w granicach 6-9% (dane niepublikowane). Jest to zgodne z wynikami badań na temat przyczyn i skuteczności leczenia pacjentów po NZK w warunkach przedszpitalnych, opublikowanymi w opracowaniu T.D. Rea, które obejmowało 19 649 chorych hospitalizowanych po NZK w latach 1977-2001, gdzie stwierdzono 7,7% przeżycie (3).
U pacjentów z nagłym zatrzymaniem krążenia najczęściej rejestrowano migotanie komór lub częstoskurcz komorowy. Rzadziej, podobnie jak w naszym opracowaniu, obserwowano cechy asystolii (4).
Decyzja co do wykonania koronarografii u pacjenta po „ulicznym” NZK jest decyzją trudną, zwłaszcza u pacjentów z niejednoznacznym obrazem ekg. U tych pacjentów w trakcie wstępnej diagnostyki należy wykluczyć inne przyczyny NZK, jak np. udar mózgu, szczególnie krwotoczny, czy zatorowość płucną. Ważna, choć trudna jest interpretacja dynamiki stężeń enzymów martwicy mięśnia serca charakterystycznych dla OZW, gdyż u pacjentów po NZK enzymy te często były podwyższone wyjściowo, co wiązało się z samą reanimacją i ogólnym ciężkim stanem pacjenta.
Statystyczne dane wykazują, ze przyczyną nagłej śmierci sercowej jest najczęściej zamkniecie tętnicy wieńcowej. Spaulding i wsp. stwierdzili, że dotyczy to 95% badanych autopsyjnie po NZK (5). Dlatego też nasze postępowanie u tych chorych, wypracowywane wspólnie z zespołem Hemodynamiki i Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, zmierza do wykonywania wczesnej koronarografii nie tylko u chorych z NZK w przebiegu ewidentnego OZW, ale także w przypadkach, gdy jego przyczyna jest niejasna.
Wniosek
Pacjenci po przedszpitalnym NZK w wyniku OZW, którzy leczeni byli interwencyjnie, mieli niższą śmiertelność wewnątrzszpitalną niż pacjenci leczeni zachowawczo, chociaż różnice nie były statystycznie istotne. Wydaje się celowe dalsze badanie tej problematyki w większych grupach chorych. Piśmiennictwo
1. Cardiac arrest and sudden cardiac death. W Braunwald 's. Heart disease. 7 th edition 2005.
2. Le Lorier P, Monahan K: Sudden Cardiac Death. [In:] Crawford MH, Di Mardo JP, Paulus WJ. Cardiology, second edition 2004.
3. Rea TD, Eisenberg MS, Becker LJ et al.: Temporal trends in sudden cardiac arrest: a 25-year emergency medical services perspective. Circulation 2003, 10; 107 (22): 278-5.
4. Valenzuela TD, Roe DJ, Nichol G et al.: Outcomes of rapid defibrillation by security officers after cardiac arrest in casinos. N Engl J Med 2000 Oct 26; 343 (17): 1206-9.
5. Spaulding CM, Joly LM, Rosenberg A et al.: Immediate coronary angiography in survivors of out-of-hospital cardiac arrest. N Engl J Med 1997; 5, 336 (23): 1629-33.
otrzymano/received: 2010-06-18 zaakceptowano/accepted: 2010-07-20 Adres/address: *Grażyna Snopek Kliniczny Oddział Kardiologiczny, Szpital Bielański ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa tel.: (22) 569-04-38 e-mail: snopek@mp.pl Artykuł Nagłe zatrzymanie krążenia w okresie przedszpitalnym – przyczyny, rokowanie, perspektywy leczenia – doniesienie wstępne w Czytelni Medycznej Borgis. |
  Proszę kliknąć w wybraną okładkę aby przejść na stronę czasopisma
 |
Chcesz być na bieżąco? Polub nas na Facebooku: strona Wydawnictwa na Facebooku |