Numer niniejszego wydania PNM dedykowany jest pamięci profesora Tadeusza Orłowskiego, wybitnego nefrologa i twórcy polskiej transplantologii. Był naszym Mistrzem i Nauczycielem.

Tadeusz Orłowski urodził się 13 września 1917 roku w Kazaniu nad Wołgą, jako syn jednego z największych polskich internistów – Witolda Orłowskiego. Studia medyczne ukończył w 1943 roku na Tajnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Od 1945 roku związany był z klinikami internistycznymi Akademii Medycznej w Warszawie, początkowo jako asystent i starszy asystent w II Klinice Chorób Wewnętrznych AM, a następnie w latach 1948-1975 w I Klinice Chorób Wewnętrznych, od 1963 roku jako jej Kierownik. Doktorat uzyskał w 1952 roku, a tytuł Profesora w 1962 roku. W 1964 roku został członkiem Polskiej Akademii Nauk.

W 1975 roku utworzył w AM Instytut Transplantologii, który stał się wiodącą placówką w zakresie przeszczepiania nerek w Polsce. W latach 1975-1987 był Dyrektorem Instytutu Transplantologii i kierował jednocześnie Kliniką Transplantologii.

Bez wątpienia zasługi Profesora Tadeusza Orłowskiego stawiają go w gronie najwybitniejszych polskich lekarzy XX wieku. Dzięki olbrzymiej wiedzy, talentowi organizacyjnemu stworzył polską szkołę interny, był również pionierem nowoczesnej nefrologii i transplantologii klinicznej. Pierwsza dializa w Polsce odbyła się w 1958 roku w Poznaniu, drugim ośrodkiem była warszawska Klinika, w której na początku 1959 roku rozpoczęto dializy przy użyciu sztucznej nerki Alwalla. W 1966 roku, po kilkuletnich badaniach doświadczalnych, uruchomił wraz z profesorem Janem Nielubowiczem program przeszczepiania nerek w Polsce. Uczestniczył w pierwszym udanym zabiegu przeszczepienia nerki 26 stycznia 1966 roku.

Po przejściu na emeryturę nadal aktywnie pracował naukowo, kierując pracownią izolacji wysp trzustkowych dla celów transplantacji. W kwietniu 2008 roku zapoczątkowane przez Profesora badania zostały uwieńczone pierwszym w Polsce przeszczepieniem wysp trzustki u człowieka.

Profesor Tadeusz Orłowski był członkiem szeregu krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych. Od 1971 roku był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, a także członkiem Polskich Towarzystw: Immunologicznego, Transplantacyjnego, Nefrologicznego oraz wielu innych. Utworzył i przez wiele lat prowadził Komisję Nefrologiczną PAN, która stała się jednym z ważniejszych miejsc spotkań polskich nefrologów. Imponujący jest dorobek naukowy Profesora Orłowskiego – obejmuje on przeszło 400 publikacji, wiele podręczników, w tym tak podstawowych, jak: Nauka o chorobach wewnętrznych, Choroby nerek i Przeszczepianie nerek.

Profesor Tadeusz Orłowski ma także piękną kartę podziemnej działalności okupacyjnej – brał udział w tajnym nauczaniu studentów Wydziału Lekarskiego UW, był członkiem tajnych organizacji niepodległościowych (POW Grunwald, AK Baszta), brał udział w pracach kontrwywiadu Delegatury Rządu oraz w Powstaniu Warszawskim (Batalion Szturmowy „Odwet” i jako lekarz w powstańczych szpitalach).

Profesor Tadeusz Orłowski to także jeden z najwybitniejszych polskich taterników, odkrywca wielu tras i przejść w Tatrach.

Za swoje osiągnięcia Profesor Tadeusz Orłowski wyróżniony został szeregiem odznaczeń państwowych, między innymi Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Wielkim Warszawskim Krzyżem Powstańczym, odznakami Armii Krajowej, godnościami Doktora Honoris Causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Akademii Medycznej w Krakowie.

Był wielkim autorytetem medycznym i moralnym – jego wiedza, pracowitość, uczciwość, konsekwentne dążenie do celu wzbudzały podziw i szacunek.

Był naszym Nauczycielem i Mistrzem.

Zmarł 30 lipca 2008 roku. Został pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.

Prof. dr hab. med. Magdalena Durlik