To wydanie „Postępów Nauk Medycznych” jest poświęcone pamięci profesora Antoniego Gabryelewicza, którego największą pasją naukową były badania z zakresu szeroko pojętej pankreatologii. Dlatego, wszystkie artykuły znajdujące się w tym numerze czasopisma dotyczą tematyki trzustkowej, a ich autorami są badacze, którzy współpracowali z profesorem Gabryelewiczem w różnych okresach jego pracy zawodowej. Jedyna w tym zestawieniu praca oryginalna jest poświęcona zmianom w stężeniu wybranych mikroelementów w alkoholowym lub idiopatycznym zapaleniu trzustki. Praca została wykonana przez zespół kierowany przez profesora Petra Dite – czołowego czeskiego gastroenterologa. Pozostałe 10 prac to prace poglądowe oraz prace mające charakter rysu historycznego. Profesor Joachim Mössner jest światowym autorytetem w dziedzinie genetycznych podstaw patogenezy przewlekłego zapalenia trzustki (PZT). Artykuł napisany z jego współpracownikiem Jonasem Rosendahlem jest doskonałym przeglądem aktualnych informacji na ten temat. Głównym objawem klinicznym przewlekłego zapalenia trzustki jest ból brzucha. Patogenezę bólu w PZT oraz metody jego leczenia opisała Grażyna Jurkowska. Badacze japońscy są światowymi liderami w dziedzinie selektywnego dotętniczego podawania inhibitorów proteaz i antybiotyków w leczeniu ostrego zapalenia trzustki (OZT). Tematyce tej poświęcony jest artykuł Kazunori Takedy. Artur Pałasz i Marcin Kamiński napisali bardzo ciekawy artykuł na temat roli komórek macierzystych w procesie regeneracji trzustki. Trzy prace poglądowe poświęcone są OZT. Anna Andrzejewska i Jan Długosz opisali zastosowanie mikroskopii elektronowej w badaniach nad patogenezą OZT. Kolejne dwie prace, autorstwa Urszuli Wereszczyńskiej-Siemiątkowskiej i Andrzeja Siemiątkowskiego oraz Joanny Osady i Mileny Dąbrowskiej, dotyczą zaburzeń mechanizmów zapalnych, hemostazy oraz odporności komórkowej. Praca Pawła Lampe i Katarzyny Kuśnierz poświęcona jest omówieniu aktualnych poglądów na temat chirurgii trzustki. Prace Krzysztofa Celińskiego i wsp. oraz Jana Dzieniszewskiego i Andrzeja Dąbrowskiego dotyczą światowej historii badań z zakresu doświadczalnego ostrego zapalenia trzustki oraz rysu historycznego badań z zakresu pankreatologii prowadzonych w Klinice Gastroenterologii Akademii Medycznej w Białymstoku pod kierunkiem profesora Antoniego Gabryelewicza.