© Borgis - Medycyna Rodzinna 2, s. 36-40
*Edyta Kwiatkowska1, Sa´eed Bawa2
Znaczenie substancji uznanych za antyodżywcze w profilaktyce chorób cywilizacyjnych
The role of compounds regarded as antinutrients in prevetion of non-communicable diseases
1Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa
Kierownik Katedry: dr hab. Wacław Laskowski
2Katedra Dietetyki SGGW, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska
Summary
Foods of plant origin, despite plenty of nutrients contain many non-nutrition compounds, which may prevent many diet-related diseases, such as cardiovascular disease, cancer. Plants produce thousands of phenolic compounds as secondary metabolites; they are phenolic acids, flavonoids, terpenoids and nitrous compounds. They are an important group of antioxidants, and act in many ways: as free radical scavengers, by forming complex with transition metals, which catalyze oxidation reactions thereby preventing reactions caused by singlet oxygen, inhibiting the activity of enzymes, for example, lipooksygenase. These compounds are very important because they protect our immune system from oxidants that are the cause of many no-communicable diseases.
Key words: polyphenols, flavonoids, glucosinolates, cancer, cardiovascular disease, antioxidants
Piśmiennictwo
1. Schuhmayer R.: 2003, Odżywianie bioaktywne, Jedzenie może leczyć. Wyd. Biblioteka zdrowego życia, Warszawa. 2.Wilska-Jeszka J.: Struktura i właściwości antyoksydacyjne polifenoli, W: II Konferencja Naukowa, Żywność a Zdrowie Antyoksydanty w żywności. Wyd. Polskie Towarzystwo Technologów Żywności, Łódż, 1999, 27. 3.Troszyńska A., i wsp.: Naturalne substancje nieodżywcze (NSN) pochodzenia roślinnego jako składniki żywności funkcjonalnej. Postępy Fitoterapii, 2000, 2. 4.Duthie G.G., et al.: Plant polyphenols in cancer and hart disease: implications as nutritional antioxidants. Nutrition Research Reviews, 2000, 13(1), 79-106. 5.Leibovitz B.E., Mueller J.A.: Bioflavonoids and polyphenols medical application. Journal of.Optimal Nutrition. 1993, 2, 17-23. 6.Hollmann P., Katan M.B.: Dietary flavonoids: intake, health, effects and bioavilability. Food Chem. Toxicol., 1999, 37, 9-10, 937-942. 7.Kunachowicz H.: Żywność funkcjonalna - rola antyoksydantów. Farmacja Polska, 2001, LVII, 697-700. 8.Makowska-Wąs J., Janeczko Z.: Biodostępność polifenoli roślinnych. Postępy Fitoterapii 2004, 3, 128. 9.McNaughton S.A, Marks G.C.: Development of a food composition database for the estimation of dietary intakes of glucosinolates, the biologically active constituents of cruciferous vegetables. British Journal of Nutrition 2003, 90, 687-697. 10.Ball S.: 2001, Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka, Wydawnictwo Medyk, Warszawa. 11.Oszmiański J.: Polifenole jako naturalne przeciwutleniacze w żywności. Przemysł Spożywczy, 1995, 3, 94-97. 12.Robak J., Gryglewski R.J.: Bioactivity of flavonoids. Pol. J. Pharmacol.1996, 48, 555-564. 13.Jużwik S., i wsp.: Kwercetyna działa przeciwmiażdżycowo u królików. Czyn. Ryz., 1999, 1, 67. 14.Ciok J.: Polsko-francuska konferencja "Żywienie, Alkohol a Zdrowie". Żywność żywienie prawo a zdrowie, 2001, 1, 90. 15.Kampman E., et al.: Plant Foods versu Compounds in Carcinogenesis; Observational versus Experimental Human Studies. Int. J. Vitam. Nutr. Res., 2003, 73(2), 70-78. 16.Greenwald P., et al.: Diet and cancer prevention. European Journal of Cancer, 2001, 37, 948-965. 17.Hasik J.: Usprawnienia dietetyczne procesów metabolicznych. Co to są witaminy? Postępy Fitoterapii, 2001, 2-3.
otrzymano/received: 2007-02-20
zaakceptowano/accepted: 2007-06-15
Adres/address:
*Edyta Kwiatkowska
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji SGGW
ul. Nowoursynowska 159c
tel. 0 608-185-106
e-mail: edyta705@interia.pl
