© Borgis - Medycyna Rodzinna 2, p. 36-40
*Edyta Kwiatkowska1, Sa´eed Bawa2
Znaczenie substancji uznanych za antyod�ywcze w profilaktyce chor�b cywilizacyjnych
The role of compounds regarded as antinutrients in prevetion of non-communicable diseases
1Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji, Wydzia� Nauk o �ywieniu Cz�owieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa
Kierownik Katedry: dr hab. Wac�aw Laskowski
2Katedra Dietetyki SGGW, Wydzia� Nauk o �ywieniu Cz�owieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska
Summary
Foods of plant origin, despite plenty of nutrients contain many non-nutrition compounds, which may prevent many diet-related diseases, such as cardiovascular disease, cancer. Plants produce thousands of phenolic compounds as secondary metabolites; they are phenolic acids, flavonoids, terpenoids and nitrous compounds. They are an important group of antioxidants, and act in many ways: as free radical scavengers, by forming complex with transition metals, which catalyze oxidation reactions thereby preventing reactions caused by singlet oxygen, inhibiting the activity of enzymes, for example, lipooksygenase. These compounds are very important because they protect our immune system from oxidants that are the cause of many no-communicable diseases.
Key words: polyphenols, flavonoids, glucosinolates, cancer, cardiovascular disease, antioxidants
Pi�miennictwo
1. Schuhmayer R.: 2003, Od�ywianie bioaktywne, Jedzenie mo�e leczy�. Wyd. Biblioteka zdrowego �ycia, Warszawa. 2.Wilska-Jeszka J.: Struktura i w�a�ciwo�ci antyoksydacyjne polifenoli, W: II Konferencja Naukowa, �ywno�� a Zdrowie Antyoksydanty w �ywno�ci. Wyd. Polskie Towarzystwo Technolog�w �ywno�ci, ��d�, 1999, 27. 3.Troszy�ska A., i wsp.: Naturalne substancje nieod�ywcze (NSN) pochodzenia ro�linnego jako sk�adniki �ywno�ci funkcjonalnej. Post�py Fitoterapii, 2000, 2. 4.Duthie G.G., et al.: Plant polyphenols in cancer and hart disease: implications as nutritional antioxidants. Nutrition Research Reviews, 2000, 13(1), 79-106. 5.Leibovitz B.E., Mueller J.A.: Bioflavonoids and polyphenols medical application. Journal of.Optimal Nutrition. 1993, 2, 17-23. 6.Hollmann P., Katan M.B.: Dietary flavonoids: intake, health, effects and bioavilability. Food Chem. Toxicol., 1999, 37, 9-10, 937-942. 7.Kunachowicz H.: �ywno�� funkcjonalna - rola antyoksydant�w. Farmacja Polska, 2001, LVII, 697-700. 8.Makowska-W�s J., Janeczko Z.: Biodost�pno�� polifenoli ro�linnych. Post�py Fitoterapii 2004, 3, 128. 9.McNaughton S.A, Marks G.C.: Development of a food composition database for the estimation of dietary intakes of glucosinolates, the biologically active constituents of cruciferous vegetables. British Journal of Nutrition 2003, 90, 687-697. 10.Ball S.: 2001, Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu cz�owieka, Wydawnictwo Medyk, Warszawa. 11.Oszmia�ski J.: Polifenole jako naturalne przeciwutleniacze w �ywno�ci. Przemys� Spo�ywczy, 1995, 3, 94-97. 12.Robak J., Gryglewski R.J.: Bioactivity of flavonoids. Pol. J. Pharmacol.1996, 48, 555-564. 13.Ju�wik S., i wsp.: Kwercetyna dzia�a przeciwmia�d�ycowo u kr�lik�w. Czyn. Ryz., 1999, 1, 67. 14.Ciok J.: Polsko-francuska konferencja "�ywienie, Alkohol a Zdrowie". �ywno�� �ywienie prawo a zdrowie, 2001, 1, 90. 15.Kampman E., et al.: Plant Foods versu Compounds in Carcinogenesis; Observational versus Experimental Human Studies. Int. J. Vitam. Nutr. Res., 2003, 73(2), 70-78. 16.Greenwald P., et al.: Diet and cancer prevention. European Journal of Cancer, 2001, 37, 948-965. 17.Hasik J.: Usprawnienia dietetyczne proces�w metabolicznych. Co to s� witaminy? Post�py Fitoterapii, 2001, 2-3.
otrzymano/received: 2007-02-20
zaakceptowano/accepted: 2007-06-15
Adres/address:
*Edyta Kwiatkowska
Wydzia� Nauk o �ywieniu Cz�owieka i Konsumpcji Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji SGGW
ul. Nowoursynowska 159c
tel. 0 608-185-106
e-mail: edyta705@interia.pl
